Bạn là một pianist và luôn băn khoăn tìm kiếm các bài tập làm sao để vừa đơn giản, không tốn quá nhiều thời gian nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao? Nếu vậy, bạn đã tìm đúng nơi.

Toàn bộ những nội dung trong bài viết này là trải nghiệm đúc kết từ bản thân mình. Bạn có thể tham khảo và kết hợp thêm các nguồn tư liệu khác để tự xây dựng cho mình một lộ trình luyện tập thực sự hiệu quả và phù hợp nhất nhé!

Dưới đây là 2 bước cơ bản để chúng ta có một bài tập piano đơn giản mà hiệu quả.

Bước 1: Luyện Tập Âm Giai (Scales) Ở Tất Cả Các Tông
Đây là bước nền tảng tuyệt đối của kỹ thuật piano. Việc chạy ngón (fingering) mượt mà trong các âm giai sẽ quyết định khả năng chơi nhạc của bạn.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào các âm giai bắt đầu từ nốt trắng, bao gồm: Đô (C), Rê (D), Mi (E), Fa (F), Son (G), La (A), và Si (B) trưởng.

Về cơ bản, 7 âm giai này có thể chia làm 2 nhóm thế ngón chính:

🎹 Nhóm 1: Mẫu Chung (Đô, Rê, Mi, Son, La Trưởng)
Một tin vui là 5 giọng/tông này (C, D, E, G, A) có cách xếp ngón (thế ngón) hoàn toàn giống nhau ở cả hai tay.

Tay phải (đi lên): 1-2-3 (vắt ngón 1) 1-2-3-4-5
Tay trái (đi lên): 5-4-3-2-1 (vắt ngón 3) 3-2-1
Việc chạy ngón trên các nốt trắng này tương đối đơn giản vì chúng ta đã có một mẫu chung.

🎹 Nhóm 2: Hai "Ngoại Lệ" Cần Chú Ý (Fa Trưởng & Si Trưởng)
Hai âm giai còn lại, Fa (F) và Si (B), có một chút khác biệt do sự xuất hiện của nốt hóa (nốt đen).

1. Giọng Fa Trưởng (F Major)

Vấn đề: Nằm ở tay phải.
Lý do: Giọng Fa trưởng có nốt Si Giáng (Bb).
Cách xếp ngón (Tay phải): Thay vì 1-2-3 (vắt), chúng ta sẽ đánh 1-2-3-4 (để ngón 4 chơi nốt Bb), sau đó vắt ngón 1: 1-2-3-4 (vắt) 1-2-3.
Tay trái vẫn giữ nguyên thế ngón 5-4-3-2-1 (vắt) 3-2-1.
2. Giọng Si Trưởng (B Major)

Vấn đề: Nằm ở tay trái.
Lý do: Giọng Si trưởng có tới 5 dấu thăng (F#, C#, G#, D#, A#).
Cách xếp ngón (Tay trái): Thay vì bắt đầu bằng ngón 5, chúng ta sẽ bắt đầu bằng ngón 4: 4-3-2-1 (vắt ngón 4) 4-3-2-1.
Tay phải vẫn giữ nguyên thế ngón 1-2-3 (vắt) 1-2-3-4-5.
Lưu ý: Đối với các âm giai bắt đầu từ nốt đen (Db, Eb, Gb, Ab, Bb), đó là một câu chuyện hoàn toàn khác và cần một bài hướng dẫn chi tiết hơn. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong một bài viết khác nhé!

Bước 2: Luyện Ngón Với 3 Tiến Trình Hòa Thanh (Hợp Âm) Cơ Bản
Sau khi đã làm quen với các âm giai, chúng ta sẽ áp dụng chúng vào các tiến trình hòa thanh (chord progressions) để luyện ngón. Đây là cách tuyệt vời để phát triển sự độc lập của các ngón tay và làm quen với "màu sắc" của các hợp âm.

Dưới đây là 3 tiến trình cơ bản mà mình thường hay sử dụng nhất:

1. Tiến Trình Canon
Đây là vòng hòa thanh "bất tử" của Pachelbel.

Các hợp âm (ví dụ ở Đô trưởng): C – G – Am – Em – F – C – F – G
Cách tập: Bạn có thể chơi rải (arpeggio) các nốt của hợp âm, hoặc chơi cả hợp âm (block chords) để luyện tập.
2. Tiến Trình 4-5-3-6
Một tiến trình rất phổ biến trong nhạc Pop.

Các hợp âm (ví dụ ở Đô trưởng): F (bậc IV) – G (bậc V) – Em (bậc III) – Am (bậc VI)
Cách tập: Hãy luyện tập chuyển qua lại giữa các hợp âm này một cách nhịp nhàng.
3. Tiến Trình 4-3-2-1
Các hợp âm (ví dụ ở Đô trưởng): F (bậc IV) – Em (bậc III) – Dm (bậc II) – C (bậc I)
Cách tập: Tiến trình này giúp luyện tập các bước di chuyển liền kề, rất tốt cho việc kiểm soát ngón tay.
Chỉ với 3 tiến trình này thôi, nếu các bạn luyện tập chăm chỉ, nó có thể là một bước rất dài để phát triển khả năng chơi piano của các bạn.

Lời Kết: Kiên Trì Là Chìa Khóa

Bất cứ điều gì cũng vậy, nó phải trải qua một quá trình luyện tập rất lâu dài mới có thể đạt được điều chúng ta mong muốn, chứ không thể nào ngày một ngày hai được.

Qua bài viết này, hy vọng các bạn đã có thể tự xây dựng cho mình một bài tập piano vừa đơn giản, vừa hiệu quả để nâng cao năng suất tập luyện.

Oriole Music Class - chơi nhạc bạn đam mê theo cách có hiểu biết!